برآورد ظرفیت مالیاتی و تلاش مالیاتی کشورهای مختلف جهان و رتبه بندی آن‌ها با استفاده از تحلیل پوششی داده‌ها
کلمات کلیدی:
ظرفیت اقتصادی مالیاتی, تلاش مالیاتی, تحلیل پوششی داده ها, خوشه بندی سلسله مراتبی, ورودی های نامطلوبچکیده
ظرفیت مالیاتی، قابلیت های اقتصادی، سیاستی، نهادی و فنی برای جمع آوری درآمد مالیاتی -است و تلاش مالیاتی نسبت درآمدهای مالیاتی جمع آوری شده نسبت به ظرفیت موجود مالیاتی می‌باشد که برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار ضروری است. در این مطالعه ظرفیت اقتصادی مالیاتی و تلاش مالیاتی برای 149 کشور محاسبه شده و کشورها بر اساس میزان تلاش مالیاتی رتبه‌بندی شده‌اند. در این مطالعه بین تلاش مالیاتی و درآمدهای مالیاتی تمایز قایل شده‌ایم و نیز با توجه به این موضوع که کشورهای مورد مطالعه شامل کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه بوده و بنابراین از نظر اقتصادی و شاخص‌های مورد استفاده دارای شرایط بسیار متفاوت می‌باشند، لذا به منظور اینکه مقایسه کشورها در شرایط تقریباً مشابه صورت بگیرد و هر کشور بتواند ازظرفیت مالیاتی و تلاش مالیاتی موفق کشورهای مشابه خود به عنوان الگو بهره ببرد، قبل از تخمین تلاش مالیاتی و رتبه‌بندی، کشورها با استفاده از روش خوشه‌بندی سلسله مراتبی به هفت خوشه تقسیم شده‌اند و تلاش مالیاتی کشورها در خوشه‌هایی که به آن تعلق دارند محاسبه شده است و از نتایج حاصل این است که برخی از کشورها علیرغم سطح توسعه‌یافتگی پایین و ظرفیت اقتصادی پایین دارای تلاش مالیاتی مناسبی بوده‌اند. بدین منظور روند مورد استفاده در این مطالعه به چهار گام تقسیم شده است: در گام اول نوع مطلوب یا نامطلوب بودن شاخص‌ها مشخص شده، در گام دوم شاخص‌های نامطلوب تبدیل به شاخص‌های مطلوب شده، در گام سوم تلاش مالیاتی کشورها محاسبه شده و در گام چهارم کشورها بر مبنای تلاش مالیاتی رتبه‌بندی می‌شوند.
