علم تصمیم گیری و سیستم های هوشمند

شناسایی و ارزیابی چالش‌های نظارت جامع بانک مرکزی به فرایندهایی اشاره دارد که در آن بانک مرکزی کشور سعی می‌کند مشکلات و نقاط ضعفی را که در نظام نظارتی و مالی وجود دارد شناسایی کند و تأثیر این چالش‌ها را بر عملکرد و ثبات سیستم بانکی و مالی ارزیابی کند. به طور کلی، شناسایی و ارزیابی چالش‌های نظارتی برای بانک مرکزی اهمیت زیادی دارد، زیرا به حفظ ثبات مالی و پیشگیری از بحران‌ها کمک می‌کند و در نهایت منجر به حفاظت از منافع سپرده‌گذاران و افزایش اعتبار نظام مالی کشور خواهد شد. هدف پژوهش حاضر شناسایی و ارزیابی چالش‌های نظارت جامع بانک مرکزی می باشد. در این تحقیق، 10 نفر از خبرگان حوزه بانکی و اقتصادی به شناسایی 15 چالش کلیدی پرداخته و سپس به پرسشنامه‌ای که در این زمینه طراحی شده بود، پاسخ دادند. نتایج تحلیل‌های صورت‌گرفته با استفاده از روش دیمتل نشان داد که از میان چالش‌های شناسایی‌شده، کمبود شفافیت در عملکرد بانک مرکزی و محدودیت‌های قانونی برای نظارت دقیق تر به ‌عنوان تأثیرگذارترین چالش‌ها شناخته شده‌اند. این چالش‌ها نقشی کلیدی در کیفیت نظارت و کارایی بانک مرکزی دارند و پرداختن به آن‌ها می‌تواند به بهبود عملکرد و اعتبار نظام بانکی کشور کمک کند. نتایج این تحقیق می‌تواند راهگشای سیاست‌گذاران در طراحی استراتژی‌های مناسب برای تقویت نظارت در نظام مالی باشد.

یکی از اصلی‌ترین مسیرهای سرمایه‌گذاری دولت در ایجاد ظرفیت‌های جدید تولیدی و خدماتی، اجرای طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای است. بااین‌حال، این طرح‌ها با چالش‌های متعددی مواجه‌اند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به کمبود اعتبار و عدم تخصیص کامل اعتبارات مصوب اشاره کرد. علاوه بر این، با توجه به رقابت شدید اعتبارات هزینه‌ای با اعتبارات عمرانی در جذب منابع عمومی دولت، اتخاذ سازوکارهای کارآمد برای مدیریت بهینه طرح‌های عمرانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ازجمله این سازوکارها می‌توان به روش‌های بهینه سازی واستفاده از مدل‌های تحلیل کارایی اشاره نمود. تحلیل پوششی داده‌ها(DEA) یک روش غیرپارامتری است که کارایی واحدهای تصمیم‌گیری متجانس را بر اساس چندین ورودی و خروجی محاسبه می‌کند. در این پژوهش، عملکرد اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای استان لرستان طی شش سال، به تفکیک امور و فصول، با استفاده از مدل تحلیل پوششی داده‌های منصفانه (KA) بررسی شده است. نتایج نشان می‌دهد که رتبه سال‌های 1400، 1399 و 1397 در هر دو حالت یکسان بوده، اما سایر سال‌ها تفاوت‌هایی داشته‌اند.  همچنین، مقایسه‌ای بین این اعتبارات و اعتبارات تخصیص‌یافته به سایر استان‌ها بر اساس مدل‌های CCR و CSW انجام شده است. این نتایج نشان می‌دهد کارایی استان لرستان در سال‌های 1396 و 1397 کمتر از میانگین کشوری بوده، اما از 1398 تا 1400 روندی افزایشی داشته و از میانگین کشور فراتر رفته است.

در عصر حاضر که سرعت نوآوری سرسام‌آور است، مدیریت دارایی‌های فکری و سنجش میزان بلوغ آن‌ها، نقشی تعیین‌کننده در کسب برتری رقابتی، خلق ارزش و دستیابی به کامیابی سازمانی ایفا می‌کند. از این رو، پژوهش حاضر با هدف ارائه یک مدل پیش‌بینی‌کننده بلوغ سرمایه فکری در شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در شهرک‌های صنعتی صورت گرفته است. این مدل، از یک رویکرد ترکیبی بهره می‌برد که در آن، شبکه عصبی مصنوعی (MLP) با الگوریتم‌های فراابتکاری ژنتیک و کرم شب‌تاب تلفیق شده است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی-توسعه‌ای، از نظر روش، توصیفی-مدلسازی و از نظر نوع داده، آمیخته (کیفی و کمی) است. در بخش کیفی، نمونه آماری شامل ۱۲ نفر از متخصصان و خبرگان بود که با روش نمونه‌گیری گلوله برفی انتخاب شدند. در بخش کمی نیز، ۲۱۲ شرکت دانش‌بنیان به روش تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها شامل بررسی متون علمی، مصاحبه‌های تخصصی و پرسشنامه‌های استاندارد بود. پس از بررسی روایی و پایایی پرسشنامه‌ها، داده‌ها با استفاده از روش دلفی، تحلیل عاملی تاییدی، شبکه عصبی MLP و ترکیبات آن با الگوریتم‌های ژنتیک و کرم شب تاب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. برای این منظور از نرم‌افزارهای SPSS، PLS و Python استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که تمامی مدل‌های مورد بررسی، توانایی پیش‌بینی سطح بلوغ سرمایه فکری را دارند. با این حال، مدل ترکیبی شبکه عصبی با الگوریتم کرم شب‌تاب، با کسب معیارهای ارزیابی95/35% Accuracy=،94/35% Precision=،95/35% Recall=، 94/41%=F₁-core و0/996 AUC=، عملکردی به مراتب بهتر و دقیق‌تر در پیش‌بینی سطح بلوغ سرمایه فکری از خود نشان داد.

برای ذخیره و انتقال داده‌ها نیازمند داشتن مجموعه‌های دارای محدودیت‌ هستیم.

پس برای تبدیل دنباله‌ها از یک فضای تغییرجای کامل به یک تغییرجای سافیک، محدودیت‌هایی وجود دارند. یک روش برای رفع مشکل استفاده از کدهای متناهی است.

از ‎$-(X,n)$‎کد متناهی می‌توان برای تبدیل دنباله‌ها از یک ‎$-n$‎تغییرجای کامل به دنباله‌هایی از فضای تغییرجای ‎$X$‎ استفاده کرد. اگر ‎$X$‎ یک فضای سافیک باشد که آنتروپی آن حداقل لگاریتم ‎$n$‎ باشد، آنگاه یک ‎$-(X,n)$‎کد متناهی

موجود است.

مدیریت کارآمد انبارهای خرده‌فروشی با چالش‌های متعددی همراه است و شناسایی معیارهای کلیدی برای ارزیابی عملکرد این انبارها اهمیت ویژه‌ای دارد. پرسش اصلی این پژوهش آن است که کدام معیارها برای ارزیابی عملکرد انبارهای خرده‌فروشی مهم‌تر هستند. در این مطالعه، ابتدا معیارهای مرتبط با عملکرد انبارها از طریق بررسی جامع ادبیات و تحلیل تحقیقات پیشین شناسایی و استخراج شدند. سپس این معیارها با استفاده از روش دلفی فازی و نظرات متخصصان حوزه ارزیابی شدند. در گام بعد، معیارهای تأییدشده به کمک روش بهترین-بدترین فازی رتبه‌بندی و اولویت‌بندی شدند تا اهمیت نسبی هر معیار مشخص شود. نتایج تحقیق نشان داد که معیارهای دقت موجودی و زمان انتقال از اهمیت بالایی برخوردارند و تأثیر مستقیمی بر بهره‌وری و کاهش هزینه‌های انبارداری دارند. همچنین، بهره‌وری کارگر و زمان برداشت، هزینه کمبود موجودی و کیفیت انتقال از دیگر عوامل مهم بودند که نشان‌دهنده نقش کارایی نیروی انسانی در بهبود عملکرد انبار است. معیارهایی مثل هزینه حمل و نقل، امنیت و رعایت استانداردها نسبت به سایر معیارها اهمیت کمتری داشته‌اند. این یافته‌ها با بسیاری از مطالعات پیشین همخوانی داشته و تأکید می‌کنند که مدیریت دقیق موجودی و بهینه‌سازی فرآیندهای انبار برای افزایش کارایی ضروری است. این نتایج می‌توانند به مدیران کمک کنند تا تصمیمات بهتری در جهت بهبود عملکرد انبارها و افزایش رضایت مشتریان اتخاذ کنند.

اغلب اوقات فرآیند خرید صرفا به عنوان یک کار عملیاتی تکراری در نظر گرفته می شود و کمتر به صورت راهبردی به آن پرداخته می‌شود. به همین دلیل بسیاری از امکانات برای استفاده از خرید به عنوان یک ابزار استراتژیک برای تحقق اهداف بلندمت سازمان به سادگی نادیده گرفته می‌شود. این موضوع بویژه در صنعت خودروسازی و عناصر زنجیره تامین آن که هم تنوع و هم میزان مصرف اقلام آن‌ها بالاست از اهمیت بالاتری برخوردار است. در این راستا، تحقیق حاضر به ارائه رویکردی جهت دسته‌بندی قطعات یدکی مورد نیاز شبکه خدمات پس از فروش خودروهای سواری و تدوین استراتژی‌های خرید متناسب با هر گروه می‌پردازد. در رویکرد پیشنهادی، از تکنیک سوارا برای ارزیابی و وزن‌دهی معیارها استفاده شده و سپس قطعات مورد بررسی با استفاده از ماتریس پورتفولیوی کرالجیک ارزیابی و دسته‌بندی می‌شود. در این ارزیابی، موضوعات روز جامعه نظیر تحریم و اثر وابستگی به منابع تامین بین‌المللی نیز در ابعاد ریسک تامین و سودآوری مدنظر قرار گرفته است. جامعه تحقیق حاضر دو سازمان بزرگ تامین و توزیع قطعات یدکی خودروهای پژو مبنا در شبکه خدمات پس از فروش بوده و در این میان 50 قطعه پرمصرف مورد بررسی قرار می‌گیرد. در نهایت نیز ضمن دسته‌بندی قطعات در نواحی چهارگانه ماتریس پورتفولیوی کرالجیک، استراتژی‌های مناسب برای هر دسته پیشنهاد شده است. با استفاده از نتایج این تحقیق می‌توان ضمن بهبود کارایی و کاهش هزینه‌ها در زنجیره تأمین قطعات یدکی، رضایت مشتریان را نیز افزایش داد.

کاهش منابع، مدیریت کسب و کارها را برای گذار به سمت مدل‌های مبتنی بر پایداری هوشمند تحت فشار قرار داده و صنعت تولید دارو نیز از این موضوع مستثنی نیست. با کمک فناور‌ی و رویه‌های مدیریت در صنعت 4.0، امکان تحقق نیازهای مشتریان با کمترین هزینه و حداکثر کارایی، ضمن رعایت اصول زیست‌محیطی و اجتماعی ممکن می‌شود.  با در نظر گرفتن اهمیت این ملاحظات، مطالعه حاضر چند یافته مهم را ارائه می‌دهد. اول آنکه، رویه‌های اقتصاد دایره‌ای روی نوآوری فناوری در صنعت 4.0 اثرگذار است. فناوری‌های صنعت 4.0 کارآمدی رویه‌های اقتصاد دایره‌ای را افزایش می‌دهند. دوم آنکه، نوآوری فناوری مذکور، به طور مثبت با عملکرد زنجیره تامین از منظر پایداری مرتبط می‌باشد. در نهایت، با تکیه بر سبک رهبری تحول‌آفرین و تسهیل فرآیندها می‌توان برای تدوین یک نقشه راه برای گذار به سمت پایداری و خلق ارزش پایدار آماده شد. از این رو، مطالعه کنونی درک عمیق‌تری در مورد مفاهیم اقتصاد دایره‌ای و فناوری‌های صنعت 4.0 ارائه می‌کند و بینش‌هایی را درباره راه‌های ارتقای عملکرد پایدار در عصر دیجیتالی‌سازی کنونی ارائه می‌دهد. جامعه آماری پژوهش حاضر را کارشناسان شرکت‌های دارویی مختلف مانند شرکت‌های خریدار (اکسیر، البرز دارو، کاسپین تامین و...)، تولید کننده مواد اولیه (شرکت سینا شیشه) و شرکت دارو شیشه که با زنجیره تامین بالادستی و پایین دستی در ارتباط هستند تشکیل می‌دهند و همین امر، به جامعیت مطالعه حاضر اضافه می‌کند.

ارزیابی عملکرد نیروی انسانی جزء ارکان اصلی حفظ و بقای هر سازمانی محسوب می‌شود. دانشگاه‌ها نیز به عنوان سازمان‌هایی که هدف تربیت نیروی انسانی متخصص در کنار تولید علم را به عهده دارند، بیش از هر سازمانی نیازمند ارزیابی از عملکرد اعضای هیأت علمی خود هستند. ارزیابی عملکرد هیأت علمی باعث آشکار شدن نقاط ضعف و قوت آنان گشته و مقدمه توسعه علمی و رسیدن به اهداف دانشگاه محسوب می‌شود. امروزه ارزیابی و بهبود عملکرد اساتید در دانشگاه‌ها برای ارتقا و پیشرفت سطح تحقیقاتی و تولید علم از موضوعات بسیار مهم و کلیدی می‌باشد. در این تحقیق با در نظر گرفتن ابعاد ارزیابی ارتقای اعضای هیأت علمی که شامل فعالیت‌های فرهنگی، آموزشی، پژوهشی و اجرایی می‌باشد، رتبه هر فرد با استفاده از تکنیک DEA تعیین گردید. با استفاده از نتایج حاصل از حل مدل تحلیل پوششی داده‌ها، افرادی که حائز شرایط ارتقا به مرتبه بالاتر بودند مشخص گردیده و پیشنهادات مناسبی برای بهبود رتبه و نهایتاً ارتقای مرتبه اعضای هیأت علمی ارایه شد.